फणिन्द्र राज पन्त सदस्य नं.२७७६ (बैशाख १, २०८१)

वि. सं. २०१३ सालमा बुबा होताराम पन्त र आमा मुगादेवी पन्तको कोखबाट फणिन्द्र राज पन्तको जन्म भएको हो । दाङको घोराहीमा रहेको रात्री माध्यमिक विद्यालयबाट २०२८ सालमा एसएलसी उत्तीर्ण गर्नुभएका पन्तको बाल्यकाल अरुको भन्दा फरक ढंगले बित्यो । सानैदेखि आफ्नै खुट्टामा उभ्भिनुपर्छ भन्ने मान्यता लिएर अघि बढ्नुभएका पन्त दिनभर काम गरेर राति विद्यालय जानुहुन्थ्यो । आफ्नो आवश्यकता पुरा गर्न दिनमा पसलमा काम गर्ने र ट्युसन पढाएर आफ्नो खर्च जोहो गर्ने गरेको उहाँले सुनाउनुभयो । आइएसम्मको अध्ययन दाङबाट सकेपछि २०३० सालमा बिए अध्ययनका लागि काठमाण्डौ आएकोे र त्रिविबाट अर्थशास्त्रमा एमए पास गरेको पन्तले बीएबीएड समेत गरेको जानकारी दिनुभयो । २०४० सालमा सरिता पन्तसँग वैवाहिक जीवनमा बाँधिनुभएका उहाँका एक छोरा र एक छोरी हुनुहुन्छ । श्रीमति पनि आफ्नै खुट्टामा उभ्भिएको र हाल कलंकीमा मन्टेश्वरी सञ्चालन गरिरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । पढाइपछि पत्रकारिता र समाजसेवा आफ्नो जीवन खर्चनु भएका पन्तले समाजकल्याण परिषद् र डिप्लोम्याटिक क्षेत्रमा रहेर धेरैवर्ष काम गर्नुभयो । हाल पनि उहाँ नेपाल कोरियामैत्री महासंघको महासचिवमा रहेर काम गर्दै आउनुभएको छ । उहाँले करिब २० देशको यात्रा अनुभव बटुलिसक्नुभएको छ । देश बदलिन हरेक देशको आर्थिक, शैक्षिक र सामाजिक अवस्थामा भर पर्ने उहाँले सुनाउनुभयो । अरु देशको तुलना गर्दा हामी धेरै कुरामा स्वाभिमानी रहेको उहाँको बुझाइ छ । सहकारीमा आवद्ध हुँदा पैसा राख्ने र झिक्ने मात्र नभइ एकअर्कामा सामाजिक सहयोगको भावनाको समेत वृद्धि हुने उहाँको बुझाई छ । पाँच ताराले हरेक कुरामा सहयोग गर्ने, दुःख सुख बाँड्ने र महिला नेतृत्वमा पनि राम्रो छाप पारेको भन्दै उहाँ भन्नुहुन्छ, “सहकारी पारिवारिक भावनाले सञ्चालन भएर सामाजिक भावना राखी दुःखसुख बाँड्ने संस्था हो ।” संस्थाका सदस्यहरुलाई केहि समस्या भयो भने सामुहिक रुपमा मिलेर उसलाई सघाउनु पनि सहकारिता भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । विगतमा अरु सहकारीको पनि सदस्य भएपनि सहकारी ऐन २०७४ले एक संस्था एक सदस्यको अवधारणा ल्याएकाले अहिले पाँच तारामा मात्रै सदस्य रहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । सन् २०१६ को जुन महिनामा पाँच तारामा सदस्य भएदेखि नै नियमित रुपमा कारोबार गर्दै आएको र संस्थाको गतिविधि धेरै राम्रो लागेर सदस्यका बनेको उहाँ जनाउनुहुन्छ । संस्थाले सदस्यहरुको बचत र शेयरमा बढी लाभांश दिने गरेको र कर्मचारी तथा सञ्चालकहरुको मेहनतबाट नै यो प्रतिफल प्राप्त भएको उहाँको भनाई छ । अध्यक्ष भोलानाथ पाठक र व्यवस्थापक राधा कडरियाको बोलीचाली र पब्लिक रिलेशन राख्ने क्षमता देखेर उहाँहरुबाट धेरै सिक्नेुपर्ने रहेछ भन्ने भावनाको विकास भएको उहाँले जनाउनुभयो । उहाँहरुको स्वभाव र व्यवहारबाट आफुले पनि धेरै कुरा सिक्न सकेकोमा पन्त गर्व गर्नुहुन्छ । संस्थामा भएको सम्पूर्ण सुविधाहरु लिएको र मासिक रुपमा बचत गर्नुमा साथै ज्येष्ठ नागरिक खाता, उद्यमशीलता बचत तथा आवधिक बचत समेत गर्दै आएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । साथी भाई मार्फत पाँच तारामा जोडिएको र पाँच ताराले प्रतिफल पनि राम्रो दिने र दुःखसुखमा पनि साथ दिने गरेको भन्ने कुरा सुनाएकाले आफु सदस्य बन्न आइपुगेको उहाँको भनाई छ । सहकारी भाग्छ भन्नेहरुलाई पाँच ताराबाट सिक्न उहाँको आग्रह छ । सहकारी भनेको यस्तो हो र यसरी बचत परिचालन गर्नुपर्छ भनेर देखाउन सक्नुपर्ने उहाँको भनाई छ । केहि सहकारीले सदस्यको बचत दुरुपयोग गरेर आफन्तको नाममा कम्पनी खोल्ने र घरजग्गा किन्ने गरेको बताउँदै उहाँ भन्नुहुन्छ, “धेरैजना स्वार्थी हुँदा सहकारीको बद्नाम भयो । जनताको पैसा राम्रोसँग प्रयोग गर्न सकेनन् । शेयर र घरजग्गामा लगानी गरेकाले समयमा सदस्यको बचत फिर्ता गर्न सकेनन् । ती बदमासहरुलाई सरकारले कानुनी कारवाहीको दायरामा ल्याउनुपर्छ ।” बजारमा सहकारी भागेको हल्ला आएपछि आफुपनि पाँच तारामा भएको तीनचार लाख रुपैया झिक्नुप¥यो भन्दै चेक लिएर गएको उहाँले सुनाउनुभयो । “संस्थामा गएर व्यवस्थापक राधा म्याडमलाई भेट्दा कति रकम चाहिएको हो लिएर जानुस्, पुग्दैन भने संस्थाबाट ऋण पनि लिएर जानुहोला भन्नुभयो ।” अहिले पैसा नलैजानुस् दुईचार महिना समस्या छ भन्नुहुन्छ होला भन्ने लागेको थियो, तर राधा म्याडमको बोली र जवाफ सुनेपछि वित्तीय संकटको बेलामा समेत पैसा नै नझिकी फर्किएको उहाँले सुनाउनुभयो । बजारमा सहकारी भागे, सदस्यको पैसा खाए भनेर प्रोपोगाण्डा चलेको बेलामा समेत संस्थाको व्यवस्थापनले ढुक्क हुने बातावरण बनाइदिएकोले आफु निश्चिन्त भएर फर्किएको उहाँको भनाई छ । संस्थाले राम्रो ब्याजदरका साथ सुरक्षित तवरले पैसा राखिदिएको छ भने मैले कहाँ लगेर राख्नु भनेर पैसा नलिइ गएको उहाँ बताउनुहुन्छ । संस्था सदस्यहरुसँग नजिक रहेको र हरेक गतिविधिका बारेमा सूचना तथा जानकारी दिने तथा सदस्यसँग के छ, कस्तो हुनुहुन्छ भनेर सम्बन्ध राख्ने जस्ता कुरा राम्रो पक्ष भएको उहाँको बुझाई छ । कर्मचारीको बोलीचाली र मिजासपनले पनि संस्थामा सदस्य वृद्धि भएको उहाँ सुनाउनुहुन्छ । ऋण लगानी गर्दा ध्यान दिनुपर्ने र उठ्न सक्ने क्षेत्रमा लगानी गर्न र बलियो धितो राखेर ऋण दिन उहाँको सुझाव छ । सरकारको नियमकानूनलाई कमा र फुलस्टप समेत परिवर्तन नगर्न उहाँको आग्रह छ । जतिसक्दो राम्रो क्षेत्रमा लगानी गरियो त्यति नै राम्रो प्रतिफल बचतकर्तालाई दिन सकिने उहाँको भनाई छ । यसो गर्न सके संस्थाको भविष्य सुनौलो हुने र संस्थाले सफलता हासिल गर्नेमा उहाँ विश्वस्त हुनुहुन्छ । कर्मचारीको लगनशीलता र अठोटलाई हेर्दा संस्थाको कारोबार अझ बढाई सदस्यहरुलाई विश्वास दिलाएर अगाडि बढ्न सकिनेमा उहाँ विश्वस्त हुनुहुन्छ । संस्थाले अरु नयाँनयाँ योजना ल्याइ स्थानिय श्रोतसाधनको प्रयोग गरी उद्यमशीलता विकास गर्ने क्षेत्रमा लगानी बढाइ सदस्यहरुको आर्थिक सामाजिक उन्नतिका लागि काम गर्न उहाँको सुझाव छ । संस्थाको विकासको लागि सबै मिलेर अगाडि बढ्नुपर्नेमा उहाँको जोड छ